Cuma , 29 Mart 2024
Breaking News
Home » İç Mimarlık » İç Mimarlık Bölümü » İç Mimarlık Eğitimi
iç-mimarlık-eğitimi

İç Mimarlık Eğitimi

İç mimarlık meslek eğitimi, yirminci yüzyılın başlarında uzmanlaşmanın da etkisiyle bölünmeye ve özelleşmeye başlayan tasarım mesleklerinin bir uzantısı olarak olgunlaşmaya başlamıştır. Bilginin çokluğu ve bu bilginin hızlı bir biçimde kullanılma istemi uzmanlaşmanın meslek alanında olduğu gibi eğitim alanında da etkin olmasını gerektirmiştir. Profesyonel düzeyde ilk iç mekan uygulaması, yirminci yüzyılın başlarında, uzmanlaşma kavramının geliştiği ve olgunlaşarak iş çevreleri ve eğitimi de etkilediği Amerika Birleşik Devletleri’nde rastlanmaktadır. İç mimarlık mesleğinin kuramsal ve uygulama alanlarındaki alt yapısının oluştuğu bu ülkede, aynı zamanda iç mimarlık eğitimi de kurumsallaşmıştır. İlk yıllarda iç dekorasyon olarak adlandırılan meslek ve eğitimi, bu yüzyılın ilk yarısından sonra değişen ve gelişen kavramların ışığında iç tasarım ve iç mimarlık olarak adlandırılmaya başlanmıştır (Çelik 2008).

 

Amerika Birleşik Devletleri’nde tasarım ve sanat eğitiminin gelişimi on dokuzuncu yüzyıllarda yeni okul ve eğitim programlarının kurgulanması ile başlamıştır. İç mekan tasarımı ile ilgili ilk çalışmaların ortaya konması, yazılı medyada Ladies Home Journel (1883), House Beautiful (1896) ve House and Garden (1901) gibi iç mimariye yönelik yayınların yapılması sonucu, toplumun artan ilgisi ve bu işi yapmak isteyen bireylerin eğitilmesi gerekliliği, mesleğin kurumsallaşmasını zorunlu kılmıştır. İş çevrelerinde uzmanlaşmayı yoğun olarak kullanan Amerika Birleşik Devletleri eğitimin kurumsallaştığı bir merkez olmuştur. İlk eğitim 1900’lü yıllarda kurslar düzeyinde başlamıştır. 1904 yılında, New York School of Applied and Fine Arts’da (günümüzde Parsons School of Design adıyla eğitime devam etmektedir) gelen istekler doğrultusunda, iç dekorasyon ile ilgili ilk seçmeli dersler okul programına alınmıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra iç mimarlık eğitimi üniversitelerde gerekli eğitimi verecek bölümlerin açılması ile akademik bir kimliğe kavuşmuştur (Kaptan, 1998).

 

Avrupa’da iç mimarlık eğitimi, geleneksel eğitim kurumlarının yapısına uygun olarak süsleme, düzenleme biçimiyle on dokuzuncu yüzyılın son yıllarında yer almaktadır. Çoğu zaman kurs ya da ders biçimiyle yer alan iç mimarlık eğitimi, ancak İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurumsallaşmaya başlamıştır. Atölye, seçmeli ders ya da ders programı içinde yer alan bir zorunlu ders olmasının dışında bölüm olarak kurumsallaşması 1960’lı yıllara kadar sürmüştür.
iç-mimarlık-bölümü

Uzak Doğu’da ve Avustralya’da iç mimarlık eğitimi Amerika Birleşik Devletleri’nin ve İngiltere’nin temel eğitim ilkelerine uygun olarak gelişmiştir. Uzak Doğu’da geleneksel eğitim yapısı ile tek farklılık Japonya’da gözlemlenmektedir. Geleneksel mekan kurgusu ile birçok kültürden farklı olarak gelişim gösteren iç mimarlık, Japonya’da ürün tasarımı, çevre tasarımı ya da mimarlık fakültelerinde yer almaktadır. İkinci Dünya Savaşı ile yabancılaşmaya başlayan eğitim, yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonra bilim ve teknoloji alımı dışında geleneksel yapıya dönüşmüştür (Güvenç, 1990).

 

Dünyadaki gelişim sürecine göre daha yeni olan iç mimarlık eğitiminin Türkiye’deki gelişimi, 1882 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi ile başlamıştır. 1929 yılında Mektebi-i Sanayi-i Nefise-i Şahane Okulu içinde tezyinat bölümüne Philip Ginther adında bir hoca getirilmiştir. 17 Ocak 1929’da aynı zamanda bölüm başkanlığı da yapan Ginther iç mimarlık bölümünün de kurulmasını sağlamıştır. 1934 yılındaki Tezyinat Sanatları Bölümü’nün Yönetmeliği’nde Dahili Tezyinat Atölyesi bugünkü adıyla İç Mimarlık Atölyesi olarak geçmektedir. Süsleme sanatları bölümüne girmek isteyenlerin bir yetenek sınavını başarmış olmaları istenmektedir. Bu sınavı başaran adaylar dört uzmanlık alanı olan: umumi tezyinat, grafik, çinicilik ve dahili tezyinat atölyelerine devam etmişlerdir. Dahili tezyinat atölyelerinde eğitim, usta-çırak ilişkisi gözetilerek yapılmıştır. 1960’lı yıllara kadar iç mimarlık atölyesi kapsamında eğitim verilmiştir. 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunun çıkmasından önce, 1979 yıllarında başlayan fakülteleşme çabaları sonunda kurulan yedi fakülteden biri olan Endüstri Sanatları Fakültesi içinde iç mimarlık bölümleri yer almıştır (Çelik 2008).

 

1957 yılında Milli Eğitim Bakanlığı, Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksekokulu’nun açılmasına karar vermiştir. Okula alınan öğrencilerin hepsi, önce temel sanat eğitimi görmüşlerdir. Öğrenciler içlerinde var olan bireysel güçleri ile maddeleri, maddeleri işlemeğe ait teknikleri ve daha önce yaratılmış değerler arasında ilişki kuracak ilk çalışmaları temel sanat eğitimi çalışmalarında yapmışladır. Temel sanat eğitimi çalışmaları ile yaratıcı güçlerini uyandırıp geliştiren öğrenciler, ikinci yılda meslek biçimlendirme çalışmalarına geçmişlerdir (Aslıer, 1970).

Meslek biçimlendirme çalışmaları uzmanlık alanlarına göre beş ayrı disiplin içinde gerçekleştirilmiştir. Kuruluş aşamasındaki bu bölümler, Grafik Sanatları Bölümü, Dekoratif Resim Bölümü, Mobilya ve İç Mimarlık Bölümü, Tekstil Sanatları Bölümü ve Seramik Sanatları bölümlerinden oluşmuştur.

ev-dekorasyonu-2013

Bu bölümlerden biri olan Mobilya ve İç Mimarlık Bölümünün çalışma alanı, çeşitli yapıların belirli işlevlere göre iç planlarını, mobilya ve benzeri eşyanın tasarımlarını, uygulama koşullarına uygun olarak tasarlayıp çizebilmeleri olarak belirlenmiştir (Aslıer, 1970).

 

1980 yılında hem siyasi hem de ekonomi alanlarında yaşanan gelişmeler ile başlayan toplumsal ve ekonomik değişmeler sonucunda Türkiye’de başlayan teknoloji transferi ve malzeme kullanımı ile iç mimarlık mesleği gözde bir meslek durumuna gelmiştir.

 

1990’ların başına kadar yedi üniversitede iç mimarlık eğitimi verilirken, günümüzde

2010 ÖSYM Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzuna göre Türkiye’de on devlet üniversitesi ve on yedi vakıf üniversitesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde beş vakıf üniversitesinde toplam otuz iki iç mimarlık bölümü bulunmaktadır.

Kaynak : Arş. Gör. Mine SUNGUR

About Suat BAYRAM

İç mimarlık ve mobilya üzerine güncel olarak araştırmalar yapıyor.

Check Also

iç-mekan-tasarımları

İç Mimar, İç Mimarlık, Dekoratör nedir? Ne iş yapar?

    İç mimar;  bir mekanı, müşterinin isteklerini ve ekonomik olanaklarını dikkate alarak sanat ilkelerine …

iç-mimar-mimarlık

Kısaca İç Mimar ve İç Mimarlık

İstek ve imkânlara göre her ortamın planlı bir şekilde dekorasyonunun hazırlanmasını sağlayan kişilere iç mimar …